Gökbilim Yazılarım - 2014 Yılı

Bugüne kadar hangi ülke Mars'a uzay aracı göndermek istemişse en azından ilk denemelerinde başarılı olamamıştır. NASA, ESA, Rusya ve Japonya bu gruptadır. Fakat Hindistan ilk denemesinde başarı ile Mars'a ulaşmıştır.

2000 yılından önceydi, bir bilişim toplantısı için Kıbrıs'a gitmiştik. Bir akşam minibüs kiraladık ve Girne'nin arkasındaki dağın yamacında bir lokantaya gittik.

Philae kondusunun yerini henüz bulamadılar, bu konuda ESA bilimcileri çalışıyorlar belki yılbaşı hediyesi olabilir diyorlar. Burada size iki fotoğraf sunuyorum.

Gökbilim dünyasında tartışılan bir konu size daha önce de sözünü ettim. Bunu araştırmak için de Yıldızlararası madde de bulunan sudaki D/H oranına bakıyorlar.

Evet, öyle gözüküyor, nedenini açıklayacağım size. Geçenlerde bir dostum güzel bir videodan beni haberdar etti. Neyse ki altında türkçe alt yazısı vardı da anladım açıklamaları. O video beni çok şaşırttı. Aşağıda bağlantı adresini vereceğim muhakkak onu seyredin. Yeni Cosmos dizisinde sunuculuk yapan Neil deGrasse Tyson bir halk konuşmasında çok ilginç konulardan söz ediyor. videonun tarihi 2011, büyük olasılıkla sizler seyretmişinizdir ama ben ilk kez gördüm.

Bu videoda Neil deGrasse Tyson insanların evrende en çok bulunan elementlerden oluştuğunu dile getiriyordu. Hemen Google amcaya başvurdum ve insan ile evrenin kimyasal yapısını karşılaştırdım, resimde onu görüyorsunuz. Evrende ikinci en fazla bulunan element helyumdur, fakat bu atomun ilginç bir yapısı vardır, hemen hemen hiç arkadaşı yoktur, kimseyle birlikte gezemez, arkadaş olmaz. Onun dışında gerçekten hemen hemen evrenin kimyasal yapısı ile aynıyız. Biraz demir mızıkçılık yapıyor ama o kadar da olsun artık. Bu videonun bana kazandırdığı bir çok bilgi var, özellikle şempanzelerin DNA yapısı ile insanın DNA yapısının %99 uyuşması gibi. Ama en çok konferanslarda öğrencilerin bana sorduğu bir soru vardır "uzayda neden bizim gibi karbon temelli yaşam arıyoruz, silikon tabanlı olmaz mı" diye sorarlar. Ben de onlara bizim çok iyi bildiğimiz insan yapısı o nedenle önce onun gibi olana bakmalıyız derdim. Ama hayır, şimdi öğrendim ki ötegezegenlerde yaşam varsa onlar da evren ile aynı kimyasal yapıda olması gerekir. Çünkü tüm canlılar ölü yıldızların kalıntılarıdır. Sevgilerimle...

Neil deGrasse Tyson tarafından 2011 de verilen bir dersin tüm kaydı:

O son sözcüğü falcılar söyleyecek doğal olarak, biz değil. Her zaman doğuya doğru yol alan gezegenlerin kralı, zampara Jüpiter bugün ters harekete başladı. Bu ters hareketi 15 Nisan 2015 tarihine kadar sürecek.

Kolumuzda (telefonumuzda demem gerekirdi belki) kullandığımız saat gökbilimcilerin tanımladığı ortalama güneşe göre çalışır. Çünkü gerçek güneş yörüngesinde bazen hızlanır bazen yavaşlar. Saatlerimizin düzgün çalışması için hızı sabit bir güneş tanımlanmıştır ve buna ortalama güneş denir. Gerçek güneş öğlen zamanı tam tepemizde iken öğlen ezanı okunur. 7 Aralık yani bugün bizim enlemlerimizde 11:52 de okundu, o nedenle de bir yıl içinde Güneş en erken bugün battı. Bugün 07:09'da güneş doğdu ve 16:35 de battı, günün uzunluğu 9 saat 26 dakikaydı. 21 Aralıkta ise güneş 07:19'da doğacak, 16:39'da batacak, öğlen ezanı ise 11:59'da okunacak. Gün uzunluğu ise 9 saat 20 dakika olacak.

Sonuç, demek ki yıl içinde güneş en erken 21 Aralıkta değil, 7 Aralıkta batıyor. Sevgilerimle...

Japon Uzay Ajansı JAXA iki gün önce Hayabusa2 adlı bir uzay aracı fırlattı. Hedefi 750 m uzunluğunda 1999 JU3 kod adlı asteroid, C-türü olan bu asteroidlerde diğerlerine göre çok fazla organik materyaller bulunuyor.

Bu konuda NASA epeyi ilerleme kaydetmişti, ağını Mars'a kadar taşımıştı ama hızı şu anda aklımda yok. Şimdi sözünü edeceğim ESA'nın katettiği yol.

İlk kez 1779 yılında Esward Pigott tarafından keşfedilen bu gökada Messier kataloğuna 64 numara ile girmiş ama daha farklı adları da var. Örneğin Kara Göz veya Şeytan gözü olarak da biliniyor.