Gökbilim Yazılarım - 2013 Yılı

Bu fotoğraf her gün erkenden kalkan bir amatör astronomun sabah saat 07:00'de çektiği güneş fotoğraflarının yığın haline getirmesi ile elde edilmiştir.

Bu soğuk kış günlerinde insanlar hapşırır hele benim gibi allerjisi olanlar hapşırmanın, tıksırmanın ne olduğunu daha iyi bilirler. İşte Hubble Uzay Teleskobunun çektiği bu fotoğrafta da hapşıran bir yıldızı (ortadaki) görüyorsunuz. Sol taraftaki yıldız ile birlikte uzun burunlu bir insana da benziyor görüntü. Nasıl insanlar hapşırırken gözlerini kapatırsa sanki görüntüdeki yıldızlarda gözlerini kapamışlar.

Bugün televizyonların haber proğramlarında bu sözü biraz değişik de olsa 3-4 kez duydum. Kimi duyumlar, kimi de iddiaların Ayyuk'a çıktığını söylüyordu. Ben bir politikacı değil bir gökbilimci olduğumdan bu sözü size açıklamak zorundayım. Ayyuk, Arabacı takımyıldızının en parlak yıldızı olan Capella'nın arapça adıdır.

Kış gelmiş, elektrikler ikide bir kesiliyor, şimdi soğuktan söz etmenin yeri mi diye sorabilirsiniz. Fakat insanlar en soğuk ve en sıcak yerleri merak ediyorlar nedense. NASA'nın yeri gözleyen uyduları da bu sorulara her zaman yanıt veriyor. Dünyanın en soğuk yeri güney kutbunu da içeren Antartika kıtasında ölçülüyor. Fotoğrafta gördüğünüz karanlık alanların koyu olanlarında geceleri -92 derecenin altına düşüyor.

Bugün ve yarın akşam yine Ay dolunay evresinde olacak. Neden her iki akşamı da özellikle yazdım çünkü Ay bu evreye yarın öğle zamanı yani 17 Aralık saat 11:28 de girecek. Bu akşam gökyüzüne baktığınızda Boğa takımyıldızında ki Ay'ın çevresinde bulunan parlak yıldızları da tanıyabilirsiniz.

5 Kasım 2013 tarihinde ABD bilim basınında şu başlıkta bir haber çıktı, “Turkey keen on space cooperation with China”. Hemen ilgimi çekti. İngilizcem iyi olmadığı için anladığım kadar Çin’in Ay’a gönderdiği uzay aracının fırlatışını görmek için ülkemizden iki kişi görevlendirilmiş. Medyadan görmüşünüzdür geçtiğimiz günlerde Çin Chang’e-3 uzay aracı ve ona bağlı Yutu Ay cipini bir March-3B roketi ile uzaya gönderdi.

Burç hikayesi insanların bir şeylere inanmak ihtiyacından doğar. Derler ya fala inanma faldan geri kalma. Bu günlerde doğanlara üzülüyorum, neden mi dersiniz Güneş tam 13. burcun içinde. Yaklaşık 29 Kasım tarihinde Yılancı burcuna girdi ve 17 Aralık tarihinde bu burçtan çıkp sanırım Yay burcuna girecek. Bu tarihler arasında doğanlar gazetelerde burçlarının yorumunu okuyamayacak, ne kadar kötü değil mi?

SDO (Solar Dynamic Observatory) NASA'nın en son uzaya yerleştirdiği güneş gözlemevlerinden biridir. O kadar duyarlı kameraları var ki güneş çalışan bilim insanları ilk gelen görüntülerden heyecanlarını saklayamamışlardır. Sanırım ISON enberi noktasından geçerken sadece SDO onu görüntüleyecekti.

Güzel bir fıkra vardır, bir yaşlı boğa ile genç boğa tepeden aşağıya bakıyormuş diye başlar, gerisi anlatılmaz. Ben bekledim, doğru dürüst bir haber bekledim ama herkes parçalandı dedi, öldü yok oldu dedi, ben yine bekledim, uzmanlar bu konuda neler diyor diye.

Bu fotoğrafta şu anda hızı saatde 1 milyon km'yi aşmış olan ISON'un bizim saat ile 17:51'de C2 kamerasındaki görüntüsü. Enberi noktasına gelmesine çok az kaldı ama bu hızı ile artık onu kimse tutamaz. Parlaklığı -8 kadirden daha fazla. Aralık ayının ilk günlerinde sabahları güneş doğmadan bayram var demektir.