Aklı fikri yıldızlar arasında seyahat eden uzaylılar olan kişileri çok sevindiren bir gök cismi Oumuamua. Daha da önemlisi Harvard Üniversitesinden önemli bir profesör de bu düşünceye önayak olunca yüzler doğal olarak iyice güldü. O profesörün hangi proğramın üyesi olduğuna bakmadan o güzel fikrini savunanlar neler düşünür bilmiyorum ama sizlere şimdi o ilginç gök cismini anlatacağım.
Kuazar sözcüğü, bu gök cisimlerinin yıldızımsı bir görüntü vermelerinden ortaya çıkmıştır (Quasi-stellar object). Fotoğrafları çekildiğinde noktasal bir cisim gibi, bazılarının çevresinde sanki bir halo varmış gibi görünüyorlar. Fakat bunların kırmızıya kayma (KK) miktarı ölçüldüğünde gökbilimciler şaşırıp kalıyorlar. Ölçülen bu değer onların çok uzak gök cisimleri olduğunu gösteriyor.
Bu banal konuyu işleyeceğim ama sanırım bir çok kişinin işine yarayacak. Biz öğretmen toplantılarında boşlukları doldurmak amacıyla bazen Şahan Gökbakar’ın bir videosunu oynatırız (https://www.youtube.com/watch?v=o8wafvlrm9Q). O video üzerine hiç bir öğretmenimiz bir soru sormaz, gülerler ama sanki bir şeyler diyecek gibi olurlar.
Güneş sisteminde gezegenlerin uydu sayısı Jüpiterin son bulunan 12 uydusu ile toplam 185 tanedir. Bundan ayrı olarak cüce gezegenlerin de 8 uydusu var. Gezegenleri biz gökbilimciler iki grupta inceleriz, yer benzeri (Merkür, Venüs, Dünya ve Mars) gezegenlerin uyduları yok veya çok azdır ama dev (Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün) gezegenlerin bol miktarda uyduları vardır.
Ekim ayının ortalarında medyada bu haber çalkalandı. Ben de o sırada Bozüyük'teydim. HaberGlobal TV'den aradılar, akşam haberlerinde bu haberi vereceğiz, yorumda bulunur musunuz diye. Otele gittiğimde haberin orjinalini okudum, çünkü bizim çevirmenler bazen bilimsel gerçekleri bilmedikleri için ingilizceyi benden çok iyi bilmelerine karşın yanlış çeviriyorlar. Yazı biraz uzun oldu, sıkılanlar burada bırakabilir.
Güneş sisteminde bazı gezegen ve uydularda ne çeşit yağdığını gözlüyoruz. Fakat diğer yıldızların çevresinde dolanan ötegezegenlerin bazılarında onların atmosferlerinin fiziksel koşullarına bakarak o dünyalarda nasıl bir yağmur yağabileceğini öngörebiliyoruz.
Konferanslarda sorulara geldiği zaman bir öğrenci mutlaka sorar, hocam en büyük yıldız hangisidir diye. Ben de ilişikte gördüğünüz posteri gördüm, baktım içindekiler güncel değil, yanlış, oturdum türkçeleştirdim ve WikiPedia'dan aldığım bilgilerle güncelleştirdim. Etkinlik günlerinizde okul koridorlarına asarsınız, çünkü çocuklar merak ediyor.
Uzun zamandır bu konuda yazacağım diyordum ama bugüne dek geldik. Yıldızların çekim kuvveti nedeniyle sıcak gaz küreleri olduğunu biliyoruz. Fakat özellikle karanlık bir yerden parlak yıldızlara baktığımızda onları beş köşeliymiş gibi görürüz.
Dersem aklınıza hemen farklı ayakkabı kutuları gelir ama biraz bilim medyasını izlediyseniz ne demek istediğimi anlarsınız. Japon Uzay Ajansı Hayabusa2 adlı bir uzay aracını yer yörüngesine çok benzeyen bir konumda dolaşan ve dünyamız için tehlikeli dediğimiz Ryugu adlı bir göktaşı (asteroid) çevresinde yörüngeye oturttu.
Birçok konuda ama ben bugün sadece birinden söz edeceğim. NASA'nın Bulutlar ve Dünya'nın Radyant Enerji Sistemi (CERES, Clouds and the Earth’s Radiant Energy System) adlı çalışma grubu bugün 6 uydu ile yeri gözlemekte.
Bu sene iki tane güzel kuyrukluyıldız (KY) güneş sistemini ziyaret ediyor, her ikisi de periyodik yani 4 senede veya 6 senede bir elips yörüngelerinde güneşe yakın geçerler. Peki bu sene ne oldu da bunlar bu kadar konuşuluyor derseniz, yanıtı dünyamıza yakın geçmeleri.
