12 Eylül 2016 yılında Uluslararası Uzay İstasyonunda bulunan bir astronot tarafından çekilen bu fotoğrafta sadece 290 mm odak uzaklığına sahip bir objektif kullanıldı. Dünyanın en büyük soda gölü kapalıdır ve sadece su buharlaşarak yok olur. O nedenle içinde çok sayıda mikro organizmalar yaşar.
Bildiğiniz koyun sürüsü değil, sevmediğim bu gök cisminin bir düzinesi Samanyolu gökadamızın merkezindeki çok büyük kütleli kara deliğin (Sgr A*) çevresinde gözlendi. Sürü üyelerinin hepsi büyük kütleli yıldızların ölümü sonucu oluşan kara deliklerdi. Üstelik bu kadar kara delik Sgr A*'ya 3 IY'ndan daha yakındı.
Bu sene bir çok eğitim kurumuna gittim ve çoğunda gökyüzü gözlemi yapmaya çalıştık. Kurumların satın aldıkları teleskopları kullanamadıklarını gördüm. İnanılmaz fiyatlara alınan bir teleskop ile bir kez öğrencilere Ay gösterilmiş ama o kadar kötü kullanılmış ki üç ayağın üzerinde sallananı mı arasın, dikaçıklık kilidini sonuna kadar sıkanı mı arasın.
Avrupa Uzay Ajansı ve Rus işbirliği ile gerçekleştirilen bilimsel bir proje. Bu proje aslında iki parçadan oluşuyordu, biri Trace Gas Orbiter (TGO), diğeri 2020 yılında gönderilecek yüzey bilim platformu olan Mars jipi. TGO Mart 2016 tarihinde fırlatıldı ve Ekim 2016'da Mars yörüngesine oturdu. Amacını gerçekleştirmesi için yörünge yüzeye iyice yaklaşması gerekiyordu. İşte Nisan 2018 tarihinde nihayet 400 km yükseklikteki yörüngeye yerleşti ve ilk fotoğrafı gönderdi.
Bu konuda daha önce 1-2 makale okumuştum ve bir tane de sizinle paylaşmıştım. İçinde bulunduğumuz Samanyolunun genişleyip genişlemediğini ölçmemiz zor, o nedenle araştırmacılar çapı 100 000 IY olan İğne gökadasını çeşitli teleskoplarla gözleyerek bu sorunun yanıtını aramışlar.
Benim gençlik yıllarımın geçtiği Tarsus kentinde domatese bandura derlerdi, oradan aklıma geldi. Sözcüğün kökeni sanırım arapça ama dilimize iyice yerleşmiş. Fotoğrafta uzayda, yani ISS'de kırmızı ve mavi ışıklar altında yetiştirilen domatesleri görüyorsunuz. Çağımızda lezzetli domates kalmadı acaba bunlar lezzetli mi diye sormaktan kendimi alamadım.
Özellikle ortaokul öğrencileri hangi cismin daha büyük olduğu konusunda çok meraklılar. Güzel bir web sayfası buldum, öğretmenlerimiz yararlanabilir. Güneş sistemi gezegenleri ve onların büyük uyduları ile Trappist-1 yıldızının yedi gezegeni elinizin altında ve birbirleri ile kıyaslayabiliyorsunuz. Çok güzel özellikleri var.
Yan yana geldiği zaman güzel bir karşılaştırma oluyor. Görselin boyutu çok büyük, yakından bakabilirsiniz. Listede dikkat ederseniz sadece iki tane mercekli teleskop var, onlar da 1900'lerin başında yapılmış. Daha sonra hızla büyük aynalar yapılmaya başlanmış. İkinci dünya savaşı sırasında ara verilmiş ama daha sonra her ülke bilimde ilerlemenin gökbilim ile olacağını anlamış diyebiliriz.
Evet bizim nasreddin hoca, başka birisi değil, orada genç bir kratere adı verilmiş. NASA'nın Yeni Ufuklar uzay aracı daha Pluto'ya gelmeden önce Nisan 2015 tarihinde Pluto sistemindeki gök cisimlerinin yüzey şekillerine verilecek isimler için kampanya açtı ve 40 000'den fazla isim önerilmiş.
Bir otobüs büyüklüğündeki bu uzay aracı ne zaman düşecek diye sorarsanız size Cal-Sky sayfasının gönderdiği zamanları yazmak istedim. Bu saatlerde gökyüzüne bakarsanız belki yanınıza düşebilir.
Hubble Uzay teleskobu 2003 yılının sonları ve 2004 yılının başlarında toplam 11.3 gün 4 farklı filtrede uzayın derinliklerine baktı. Çok uzun süre düşündüler çünkü Samanyolundan dışarı temiz bir şekilde bakmak kolay değildi çünkü gaz toz bulutları ve galaksimizin parlak yıldızları bu çekimi etkileyebilirdi. Ocak (Fornax) takımyıldızında böyle bir alan buldular. Elde edilen karede 10 000 galksi vardı. Bu kareye Hubble Derin Uzay, HDU (Hubble Deep Field, HDF) adını verdiler. 13 milyar IY uzaklığını görüyordu. Daha sonra bu görüntüye moröte ve kırmızıöte görüntülerini de eklediler ve adı Hubble Çok Derin Uzay fotoğrafı oldu. HÇDU 13.2 miyar IY ötedeki galaksileri görebiliyordu.
