Gökbilimde 7-8 çeşit yöntem vardır yıldızların ve gökadaların uzaklıklarını saptamak için. Bunlardan 2-3 tanesinde çok basit bir dik üçgen kullanılır.
Biliyorsunuz bir dik üçgende eğer bir dik kenarı ve bir de açıyı ölçerseniz üçgenin her şeyini basit trigonometri kullanarak öğrenebilirsiniz. Bilimciler NGC 4151 gökadasını gözlüyorlar ve uzaklığını bulmak için yeni bir yöntem buluyorlar. Bu gökadaya Sauron'un Gözü de diyorlar. Ne filmini gördüm ne de romanını okudum ama sanırım Yaüzüklerin Efendisi'nde böyle bir karakter varmış.
NGC 4151 gökadasının merkezinde gökadaların çoğunda olduğu gibi büyük kütleli bir kara delik var. Bu kara deliğin çevresini fotoğraftan gördüğünüz gibi gaz ve toz bulutları var. Ne zaman bir gaz bulutu karadeliğin üzerine doğru düşse, o ısınıyor ve morötesi bölgede kuvvetli bir ışıma yapıyor. Bu ışıma çevredeki toz bulutların ulaşıyor ve bu kez toz bulutları kırmızıöte bölgede kuvvetli bir ışıma yapıyor. Gökadayı uzun süre gözleyen bilimciler iki ışıma arasında 30 gün geçtiğini buluyorlar. Işığın hızını bildiğimiz için kara delik ile toz bulutu arasındaki uzaklığı hemen bulabiliyoruz. Yani ışık 30 günde ne kadar yol alır sorusunun yanıtı. Hemen interferometre tekniği ile yerden o uzaklığı gören açıyı ölçüyolar. Bu açı derecenin milyonda biri mertebesinde doğal olarak küçük. İşte kara delik-yer- toz bulutu arsında ki açı da ölçüldüğüne göre artık üçgenin her şeyi çözülür. Buradan kara delik ile yer arasındaki uzaklığı 62 milyon IY olarak bulmuşlar. Bugüne dek çeşitli yöntemler ile bulunan sonuçlar ise 13 ila 95 milyon IY arasında değişen rakamlarmış.
Gördüğünüz gibi basit bir dik üçgen ne işlere yarıyor, bilinmeyenleri bilinir yapıyor. O şekle üçgen ismini kim vermiş biliyor musunuz? Sevgilerimle...