Bu fotoğraf Cassini uzay aracı tarafından Titan'a 700 000 km uzaktan geçerken 6 Mayıs 2012 tarihinde çekildi. Titan halka üzerinde bir mücevher gibi gözüküyor. Halkanın gölgesi ise gaz devi Satürn'ün güney yarımküresi üzerine vurmuş. Dev gaz gezegenin üst atmosferi sakin bir dekor üzerine şaheser tablolar yapmış gibi duruyor. İnce bir band şeklindeki beyaz parlak amonyak bulutları görüntünün üstünde yer alıyor.
Bu öykü uzun zamandır sürüyor biliyorsunuz, hatta bir krateri bombaladılar suyu görecek miyiz diye. Ay çevresinde dolanan LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter) uzay aracı üzerinde laser ile yükseklik ölçen bir alet var. Çalışma ilkesi çok basit ışınları Ay üzerinde belli bir noktaya gönderiyor ve yansıyan ışınları gözlüyor. Işınların gidip gelmesi arasında geçen zamanda yüksekliği ölçebiliyor. Bu aletin diğer bir kullanım yönü de hep aynı şiddete ışın gönderdiği için hangi noktada ne kadar ışın geldiğine bakarak o noktanın yansıtma gücünü göreceli de olsa ölçebiliyorsunuz.
Bugüne kadar bulunan ötegezegenlerin sayısı 784 olmuş, bazı kataloglara göre ise 777. Biz ortalamasını alalım ve 780 diyelim. Bunların içinde Jüpiter'den 10 kat büyük olanları da var yer büyüklüğünde olanları da var. Bir ara bunlardan haber veriyordum ama o kadar çok keşif yapıldı ki, ben de ara verdim. Şimdi ise bazı parametrelerine göre önemli olanları, bulundukça sizlere duyuracağım.
Aslan takımyıldızında birbirlerine yakın üç gökada bulunur, buna aslan üçlüsü denir ve gökyüzü fotoğrafçıları bunları çekmekten büyük keyf alırlar. İçlerinde en büyüğü M66'dır, diğer ikisinin kod adları ise M65 ve NGC 3628'dir. Sarmal bir gökada olan M66 bize çok yakın olup uzaklığı 35 milyon ışık yılı ve çapı ise 95 bin ışık yılı büyüklüğündedir, yani Samanyolu ile aynı büyüklüktedir.
Bir gezegene bu sıfatlar volkanik etkinliğinden dolayı verilir. Eğer volkanik etkinliği varsa sağ, yoksa ölü denektir. Magellan uzay sondası ile Venüs'deki Idunn dağının birkaç yıl önce radar haritası yapıldı. Şu anda bu güzel gezegenin çevresinde dolanan ESA'nın Venüs Express uzay aracı da aynı bölgenin ısısal haritasını çıkardı. Fotoğrafta bu iki haritanın üst üste yerleştirilmiş halini görmekteseniz. Buradaki kırmızı renk daha sıcağı göstermekte ve Idunn dağı da bize birşeyler anlatmaktadır.
Evet bazı yıldızlara gökadaları bir tekme vurarak sistemin dışına atarlar. Bu yıldızlara serseri, koşan veya yüksek hızlı yıldızlar gibi adlar verilir.
Bugüne kadar size hep Hubble uzay teleskobu ile çelikmiş güzel gökyüzü görüntüleri ile ilgili bilgiler verdim. Bugün ülkemizin Hubble'ı olan Uğur İkizler'in bir fotoğrafını paylaşacağım. Kendi yaptığı teleskopla çektiği bu fotoğrafta Elbise Askısı açık kümesini görüyorsunuz. Sanırım hemen benzetmişsinizdir askıya, dikkat ederseniz askının çengeli sol üstte kalıyor. Genellikle küresel kümeler yaşlı, açık kümeler genç olur.
Kod adı M101 olan Çarkıfelek gökadasını yabancılar çocuk oyuncağına veya nefis pamuk helvasına benzetiyorlar. Bana göre ise onun görünüşü çok görkemli. Bu güzel görüntü, yanılmayın maalesef tek bir fotoğraftan oluşmuyor. NASA'nın dört uzay teleskobu kullanılarak kırmızıötesi, görünür bölge, morötesi ve X-ışın dalgaboylarında çekilen fotoğrafların üst üste istiflenmesi sonucu elde edilmiş.
Fotoğrafa ilk baktığınızda son zamanlarda gökbilimin sıcak konularından olan yine iki gökadanın çarpışması dersiniz, fakat değil. Hubble verileri ile çalışan bilim insanları bunun sadece göz yanılsaması olduğunu iki gökadanın birbileri ile hiç ilişkilerinin olmadığını, sadece bizim görüş doğrultumuz boyunca uzanan iki gökada olduğunu saptadılar.
Çin 2011 Kasım ayında adı Tiangong 1 olan bir modülü uzaya yerleştirdi. Bu onların uzay istasyonunun ilk parçasıydı. O günden bu yana batı ülkelerin medyası ne zaman taykonotları gönderecekler diye merak ediyordu. Bu modüle önce insansız bir uzay aracı (Shenzhou gönderdi Çinliler ve kenetlenme işlemini denetlediler.
