Bu öykü uzun zamandır sürüyor biliyorsunuz, hatta bir krateri bombaladılar suyu görecek miyiz diye. Ay çevresinde dolanan LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter) uzay aracı üzerinde laser ile yükseklik ölçen bir alet var. Çalışma ilkesi çok basit ışınları Ay üzerinde belli bir noktaya gönderiyor ve yansıyan ışınları gözlüyor. Işınların gidip gelmesi arasında geçen zamanda yüksekliği ölçebiliyor. Bu aletin diğer bir kullanım yönü de hep aynı şiddete ışın gönderdiği için hangi noktada ne kadar ışın geldiğine bakarak o noktanın yansıtma gücünü göreceli de olsa ölçebiliyorsunuz.

ABD'den bir grup araştırmacı kafalarını Ay'ın güney kutbu yakınında bulunan Schackleton isimli kratere takmışlar ve bu ölçümü tam 5 milyon kez kraterin her noktasında tekrarlamışlar. Bulguları ilginç. Fotoğrafta renkli kısım, lazer yükseklik ölçerin bulguları ile elde edilen haritanın kraterin normal fotoğrafı üzerine yerleştirilmiş şakilde görüyorsunuz. Buradaki renkler kraterin derinlik göstergesi. Mavi en derin, kırmızı-beyaz renkler ise en yüksek yerleri göstermektedir. Kraterin çapı 21 km ve derinliği ise 3 km. Bu Schackleton adı ona Antartika kaşifi Ernst Schackleton anısına verilmiş.

Çalışmanın en önemli bulgusu kraterin tabanında yansıma gücü daha yüksek ve bunun buz olabileceği konusunda bilim insanları hemfikir, çünkü beyaz nesneler ışığı daha fazla yansıtır. Önemli ikinci bulgu ise kraterin duvarlarında da yansıtma yüzeye nazaran daha fazla. Krater duvarlarının üst kısmı arasıra güneş alıyor, dolayısıyla orada buz olamaz. İşte buna pek neden bulamadıkaları için bilimciler model yapıyorlar. Kabul edilebilecek model oradaki materyalin yeni olması ile açıklanabiliyor. Bunun içinde Ay yüzeyine göktaşı çarpmaları olduğunda Ay depremi olur. Bu depremler sırasında krater duvarlarındaki eski materyalin yuvarlandığını yeni materyalin ortaya çıktığını ileri sürüyorlar. Bakalım bu konuda daha ne bilgiler yağacak.