Ben İstanbula taşınalı bu kentin simgeleri fazlasıyla önüme çıkmaya başladı. Bugün APOD'da (Astronomy Picture Of the Day, bulutsu.org) lale bulutsusunun güzel bir görüntüsü vardı. Her ne kadar beni takip eden dostlarıma her seferinde önersem de bulutsu.org sayfasını takip etmiyorlar düşüncesi ile sizler bu güzel görüntüyü paylaşmak istedim.
NASA 1972 yılında ilk LandSat uydusunu gezegenimizde meydana gelen küresel değişimleri gözlemek ve kaydetmek amacıyla fırlatmıştı. Bu yıl 40. yılını kutlayan LandSat ekibi USGS'nin (U.S. Geological Survey) seçip renklendirdiği 120 yeryüzü fotoğrafını halkın oyuna sundu ve en çok oy alan 5 görüntüyü şu sayfada yayınladılar, gerçekten çok güzellerdi.
Bu fotoğraf 19 Mayıs 2005 tarihinde Ruh (Spirit) tarafından Güneş, Gusev kraterinin kenarından batarken çekildi. 2004 Ocak ayında Mars yüzeyine indirilen küçük robot cip 2009'da kuma saplandı hareket edemez hale geldi ve iletişim koptu. Fakat robotun 90 gün çalışsın diye gönderildiğini ve tam altı sene çalıştığını unutmayalım. Kardeş robot Fırsat (Opportunity) ise hala çalışmasına devam etmektedir.
Karanlık bir yerde arkadaşınız ile birliktesiniz ve arkadaşınız dönüp de size gökyüzünde milyonlarca yıldız görüyorum derse sakın inanmayın. Nedenini biraz sonra açıklayacağım ama hemen aklıma Nasrettin Hoca fıkrası geldi, onu anlatmalıyım, hoş hepiniz biliyorsunuz ya... Fıkraya böyle başlanır.
Sizlerle genellikle gökbilim konularında paylaşımlarda bulunmak istiyorum. Ama Google+ arkadaşım Monica Ljubicic'in paylaştığı bu görüntü çok hoşuma gittiği için duvarıma koyuyorum.
Geçenlerde sizlerle Sevgili Uğur İkizler'in fotoğrafını paylaşmıştım ve orada size bu grup yıldız için geniş bilgi vermiştim. Ülkemizdeki uzman gökbilim fotoğrafçıları içinde önemli bir yeri olan Sevgili Sedat Bilgebay'ın çektiği bu fotoğrafı paylaşmaktan mutluluk duyuyorum. Nedense ben bu elbise askısını çok sevdim, bilirsiniz bazen nedensiz yere seversiniz ya benimki de o türden.
Mars'da kaç tane krater var en büyüğü hangisi diye merak edeniniz olmamıştır ama bilim insanları bunu merak ediyor ve nasıl oluştukları konusunda sürekli tartışıyorlar. Bu kırmızı gezegende yüz binlerce krater var, hepsini saymak olası olmadığından belirli bir değerden daha büyük olanlar sayılır. Çapı 5 km ve daha büyük olan kraterlerin sayısı 43000 tane. Bunlardan sadece 1000 tanesine meşhur bilimcilerin ve bilim kurgu yazarlarının adı verilmiştir. Hiçbir kratere yaşayan birinin adı verilmez.
Yeni oluşmakta olan büyük kütleli yıldızlar sıcak ve parlak olurlar, hızlı dönerler ve kuvvetli manyetik alana sahiptirler. Bu yıldızlar bazen kutuplarından uzaya gaz püskürtürler, gökbilimcilere buna jet derler.
Son yıllarda insanlar 2000 TL yöresinde paralar ödeyip digital fotoğraf makineleri alıyorlar ama aldıkları aletin özelliklerini benim gibi bir türlü öğrenmiyorlar. Hala eski usul işte deklanşöre basarsan fotoğraf çeker diyerek arkadaşlarının aile bireylerinin fotoğraflarını çekiyorlar. Objektifi de değişen ve DSLR olarak bilinen bu güzelim aletlerin müthüş özellikleri var. Ben bir kısmını biliyorum ama yukarıda da yazdığım gibi hiç denemedim, okumaktan elim degmiyor.
İlk bakışta gezegenimsi bulutsulara benziyor ama değil bu bir süpernova kalıntısı. Güney yarımkürede bulunan bizim ülkemizden gözükmeyen Kılıçbalığı takımyıldızında bulunuyor. Gökbilimdeki resmi adı SNR 0509-67.5. Bu adlar sizi korkutmasın, buradaki SNR'nin anlamı Süpernova kalıntısı (SüperNovaRemnant) demek, yanındaki rakamlar da onun gökyüzündeki koordinatlarını gösterir. Bize uzaklığı 160 000 IY. Büyük olasılıkla 1a diye sınıflandırılmış bir süpernova türü. Patlama yılı uzaya atılan gazların hızından ölçülebiliyor ve yaklaşık 400 yıl önce olduğu tahmin ediliyor.
Ben sevdiğim zaman iyi severim, madem gökyüzünde bu kadar güzel var ve onları seviyorsam sizlerle tanıştırmam gerekir. Kedigözü bu güne dek çok miktarda fotoğrafını görmüştüm ama bu kadar güzelini ilk kez gördüm. Bu güzel gökcismi parlak olduğu için küçük teleskoplar ile genellikle parlak merkezi bölgesi çekilir ve görkemli görünüşü çok beğenilirdi ama çevresinde ne olduğu bilinmezdi. Kanarya adalarındaki 2.5 m'lik Isaac Newton Teleskobu ile alınan fotoğrafında onu saran kabuğun ne denli uzaklara doğru genişlediği ilk kez görüntülendi.
