1716 yılında ingiliz astronom Edmond Halley'in önerdiği yöntem hemen kullanılamadı çünkü 300 yıl önce yerde farklı iki gözlemci ile Venüs geçiş gözlemi organizasyonu yapmak çok zordu. Bu yöntem ilk kez 1769 yılında uygulandı. O zamanlar her gezegenin güneşe olan uzaklığı değil de 3. Kepler yasası gereğince sadece herhangi iki gezegenin dolanım dönemlerini kullanarak uzaklıklarının oranı biliniyordu.
İlginç bir haber olduğu için size aktarmak istedim. Biliyorsunuz evrende suyun sıvı halde olduğu gökcisimlerinde yaşam yeşerebiliyor. Evrenin her köşesinde bizim güneş sistemimizdeki gezegenlerde hatta Ay'da bile su var. Üzerinde yaşadığımız dünyamızda bu ilginç nesneden ne kadar var acaba?
Atmosferimizin yüksek katmanlarında mercek veya herkesin daha kolay hayal edebileceği uçan daire şeklinde sabit bulutlar oluşur. Bunu Anadolu'da büyük dağların yanında yaşayanlar gayet yakından bilirler, büyük kentlerde oturanlar hiç görmemiştir.
Bir önceki yazımda anlattığım yöntemle bulunan yıldızların uzay hızlarına gökbilimciler baktıklarında genel olarak iki grupta toplandığını görmüşler.
Gökyüzünü incelediğimiz zaman yıldızların sabit, sadece gezegenlerin hareketli olduğunu görürüz. Bu durum sizi yanıltmasın, aslında yıldızların da bir hareketi verdır ama kısa zaman içinde onları görmeyiz.
1980 yılında bir NASA gökbilimcisi yayınladığı araştırmada bundan 34 milyon yıl önce yerin de bir halkası olduğunu ileri sürdü. Bulgularına göre o tarihlerde yer yüzünde çok soğuk kışlar hüküm sürüyordu. Diğer bir bulgusu ise o tarihlerde bol miktarda göktaşı düşmüştü yeryüzüne ama belirli bölgelere.
Aklıma bir fıkra geldi de o nedenle bu başlığı attım. Adı “böylesin” olan küçücük köpeğin sahibi kadın banyo yaparken köpeğinin kapıdan kaçtığını görüyor ve banyodan fırlıyor. Çıplak olduğunu farkedince de fıkra bu ya orada bulunan bir resim çerçevesini önüne tutarak caddeye çıkıyor. Bakıyor köpek ortada yok ilk gördüğü adama “böylesini gördün mü?” diye soruyor.
NASA'nın Şafak (Down) uzay aracı Vesta yörüngesinde dolaşırken iyice yüzeye yanaştı ve ayrıntılı fotoğraflar gönderiyor. Bu fotoğrafa ilk baktığımda bu gökcisminde yanardağ mı var diye düşündüm ama kraterden duman çıkyor diye düşündüğüm şey aslında yüzey yapısıymış. Bu fotoğrafta tartıştıkları olay beyaz bölgeler. Vesta güneş sisteminde çok nadir görülen parlak gökcisimlerinden biridir.
Bir önceki gönderimde Güneşin her gün aynı saatde fotoğrafını çekerek nasıl Analemma elde edildiğini yazmıştım. Öğrenciler ile bunu yapmak tabii ki zordur. Ama her şeyin bir yolu vardır.
Dostlarım buna çok güzel bir türkçe karşılık buldular, “günizi” dediler ama nedense bana Analemma güzel bir hanımın adını anımsatıyor gibi geldiği için ben ANALEMMA'yı daha çok beğeniyorum.
Gezegenimsi bulutsuların içinde önemli bir yeri olan Sarmal (Helix) bulutsuya 2003 yılında Hubble ile alınan fotoğrafında “Tanrının Gözü” adı verilmiştir. Aslında bu benzetimler sadece gök cisimlerini unutmamak açısından önemlidir. Geçen yıl bulunan bir bulutsuya da “Tanrının Eli” demişlerdi, daha neler göreceğiz kimbilir. Sanırım gökyüzünde olan her cismin tanrı ile ilişkilendirilmesinden kaynaklanıyor.
