Gökbilim Yazılarım

Gökbilimde sayısını ve türünü düşünemeyeceğiniz ölçüde bir çok katalog vardır. Yani yapılan tüm gözlemlerde elde edilen veriler muhakkak ilgili bir katalogda toplanır. Kısaca NED (NASA/IPAC Extragalactic Database) adı verilen katalogda da gökadalar ile ilgilidir.

Evet gözlenir, nasıl diye sorarsanız açıklayayım. Kepler bir takım özelliklerini yitirince 4 yıl boyunca sürekli ışığını ölçtüğüg 156 000 yıldızdan vazgeçti. Bu güzel uzay teleskobunu bundan böyle nasıl kullanabiliriz diye bilim insanlarına NASA sordu. Gelen önerileri değerlendirerek bazı projeleri kabul etti.

Başlığa bakıp da yıldızlar nasıl canavar olur diye sormayın lütfen, çok büyük kütleli yıldızlardan söz edeceğim.

NASA’nın Yeni Ufuklar uzay aracı bu köhne gezegenin yanından bir çok gözlem yaparak geçti gitti. Hiç bir arkadaşım da sormadı, bir zamanlar müthiş bir tartışma vardı, Eris mi büyük yoksa Pluto mu şeklinde. Artık Pluto’nun büyüklüğünü çok duyarlı bir şekilde biliyoruz, bu tartışma sonuçlandı mı acaba?

Dün genç öğrencilerle yaptığımız söyleşide bir tanesi bana en yakın kara delik nerde diye sordu. Sanırım interstellar filminde Jüpiter'e yakın bir kara deliğe giren uzay aracından haberdardı. Hemen orada bir kara delik yok dedim, gökada merkezlerindeki büyük kara deliklerden söz ettim.

Evren belli bir hızla genişliyor ama bu hızı hayal edebiliyor muyuz? Hayır. O nedenle bugün biraz matematik yapacağız. Evrende iki gökada düşünün ve bunların birbirlerine zıt yönde bir hızı olmadığını biliyoruz ama bulundukları ortam genişliyor.

İlk kez yazıma ingilizce bir başlık atıyorum (ODTÜ’lü mü oldum nedir). Buradaki DST’nin anlamı Daylight Saving Time, biz buna türkçede Yaz Saati Uygulaması (YSU) diyoruz.

Bizim medyamız olay olduğu gün haber alır böyle şeyleri. Sevgili Serdar hocamı aramışlar haber proğramında konuşur musun diye o da İstanbul'da Ethem hoca var, size yakın onunla konuşun demiş BloombergHT kanalına. Beni aradılar tamam konuşurum dedim, bilgim var dedin. Hocam beş dakika söyleşi yapacağız dediler. Bağlandılar, bir dakika dolmadan da sözümü keserek teşekkür ettiler. Kapattık. Sanırım cep telefonu ile bağlantıda sıkıntı oldu, doğal olarak kendileri bilir.