Gökbilim Yazılarım - 2022 Yılı

O da oldu sonunda. 1873 yılında amerikalı bir astronom tarafından keşfedilen Elektra asteroidi, Mars ile Jüpiter arasındaki asteroid kuşağının dış sınırında bulunur. Boyutu 262 × 205 × 164 km şeklinde verilir çünkü küresel bir gök cismi değildir, ortalama 250 km çapa sahip diyebiliriz.

Adından anlaşılacağı üzere İsrail doğumlu, Harvard Üniversitesi astronomi bölüm başkanı. Kendisi çok yönlü bir astronom, çok farklı konularda yüzlerce makalesi olan değerli bir profesör. 2018 yılında yıldızlararası ortamdan güneş sistemine giren Oumuamua gök cisminin bir uzaylı aracı olduğunu ileri sürmesi ile medyada çok konuşulan bilimci oldu.

Bu kavram ilk kez Arthur C. Clarke'ın yazdığı Rama ile Randevu (1973) bilim kurgu kitabında kullanıldı. Ben o yapıtı okumadığım için bilmiyorum ama asteroid çarpmasından söz ediyordu. Bu kitabın toplum üzerine etkisi sürerken 1994 yılında Shoemaker-Levy KY'ı Jüpiter'e çarptı.

Her zaman aklımdadır bu sorunun yanıtı ama biliyorum ki yapar. Guy Ottewell'in web sayfasında bu resmi görünce değinmek istedim. 9 Şubat günü Venüs'ün parlaklığı maksimum olacak, 4.65 kadir. Onun için gökyüzünde Ay'ın olmaması gerekir, çünkü onun yaptığı gölgeyi görürüz.

O zaman ne güzel, Ay'a giderken de soluma ihtiyacımız kalmaz diye düşünmeyin lütfen, uzanıyor da onu soluyabilir miyiz diye düşünmemiz gerekir. İşte sayılar. Yeryüzünde soluduğumuz havada santimetreküpde 2.5*10^19 parçacık var. Bu aslında metreküpte 1.225 kg ediyor ama biz sürekli ilk birim kullanacağız.

Uzaylılar yok, ne olacak parçacıklar var daha çok da hidrojen atomları tabii. Geçenlerde Quora'da gördüm, birileri güzel işlemiş, içine de bol miktarda matematik koymuş. Serde matematik var ya benim de hoşuma gitti, sizlere aktarayım dedim.

Türkçe adlı asteroidler hakkında ne zaman yazdım anımsamıyorum ama yazdığım sırada 4 tane vardı. Şimdi bakıyorum da o dört tanesini buldum, Ankara, Marmara, Dumlupınar ve Anadolu.

Başta Dünya Astronomi Birliği (IAU) olmak üzere tüm gökbilimciler ne olacak bizim halimiz diyorlar. Sadece onlar değil tüm yeryüzünde binlerce gökyüzü sevdalısı var, fotoğraf çeken, onlar da çok kızıyorlar. Bu durumda Elon Mask ne Yapacak?

Bir gezegene bu sıfatlar volkanik etkinliğinden dolayı verilir. Eğer volkanik etkinliği varsa sağ, yoksa ölü denektir. Magellan uzay sondası ile Venüs'deki Idunn dağının birkaç yıl önce radar haritası yapıldı. Şu anda bu güzel gezegenin çevresinde dolanan ESA'nın Venüs Express uzay aracı da aynı bölgenin ısısal haritasını çıkardı. Fotoğrafta bu iki haritanın üst üste yerleştirilmiş halini görmekteseniz. Buradaki kırmızı renk daha sıcağı göstermekte ve Idunn dağı da bize birşeyler anlatmaktadır.