Yine uzmanı olmadığım bir konuda yazdığımı baştan itiraf etmek isterim. Sadece okuduklarımı özümseyip sizlere yazmaya karar verdim. Daha önce de bu konuda yazdıklarım var, biraz bu teoriye karşı sanırım allerjim var.

Georges Lemaître Belçikalı üstün bir bilimci, matematik ve fizik dehası bu teoriyi ilk kez ortaya atmış ve yaptığı hesaplamalarla o çağın Einstein, Eddington gibi bilim insanlarının dikkatini çekmiştir. Kendisi bir papazdır ve Leuven Katolik Üniversitesi mezunudur. Hristiyan dünyası bu teoriyi çok benimsemiş ve arkasında durmuştur. Teoriye karşı çıkanlar da “kilise bilimi” diyerek eleştirmiştir. Biz işimize bakalım ve teoriyi kısaca özetlemeye çalışalım.

Biliyorsunuz aslında patlama falan yok, sürecin adı böyle. 13.8 milyar yıl önce gerçekleşti olay. Evren büyük patlamadan sonraki ilk saniyede, akıl almaz derecede sıcak ve yoğundu. Sonraki üç dakika içinde, evren hızla genişledi. Bunun sonucu olarak soğudu, işte bu sırada döteryum, helyum ve Lityum elementlerin çekirdekleri oluşmaya başladı. 20 dakika sonra ne oldu, 100 bin yıl sonra ne oldu ayrıntılarını bir kenara koyarak asıl öğrenmemiz gereken noktaya gelelim.

400 bin yıldan başlayarak 3 milyon yıla kadar olan sürece karanlık çağ diyoruz. Bu çağda evrende bildiğimiz ışık yok, rekombinasyon evresinde yüklü elektron ve protonlar birbirine bağlanarak nötr hidrojeni üretmişti ve bu nötr hidrojen bulutları karanlık çağda yıldızları oluşturmak için yavaş yavaş çökmeye başlamıştı. Bu yapıdan ise foton çıkmaz. İlişik şekilde zaman çizelgesi ölçekli değildir, o nedenle bin, milyon ve milyar ifadelerine dikkat ediniz.

Evren bilimciler büyük patlamadan 100 milyon yıl sonra ilk yıldızların ortaya çıktığını ileri sürerler. Bazıları 300 milyon yıldan sonra bu sürecin başladığını kabul eder. Bu ilk yıldızlar bugünkü yıldızlardan çok farklıydı, çok daha büyük ve parlaktılar. Evren 1 milyar yaşında iken de yıldızların birleşerek ilkel galaksileri oluşturduğu ileri sürülür. Kütle çekimi sonucunda ilkel galaksiler birleşerek daha büyük normal galaksileri oluşturmuştur.

Galaksilerin evrimine baktığımızda henüz bazı çözülmemiş sorunlar olsada genç galaksilerde yıldız oluşumu hızla devam ederken daha parlak ve renkleri mavidir. Zamanla yıldız oluşturacak gaz ve toz bulutu kalmaz, galaksi yaşlanır ve rengi kırmızı olur. İlk galaksilerin oluşumu sırasında önce kara delik vardı, yıldızlar onun çevresinde m, toplandılar, yoksa galaksi oluştuktan sonra merkezde kara delik mi ortaya çıktı, tartışılan bir konu. Bu girişi yaptıktan sonra JWST görüntüleri üzerine konuşabiliriz. Sevgilerimle…