Uzaylılar yok, ne olacak parçacıklar var daha çok da hidrojen atomları tabii. Geçenlerde Quora'da gördüm, birileri güzel işlemiş, içine de bol miktarda matematik koymuş. Serde matematik var ya benim de hoşuma gitti, sizlere aktarayım dedim.

Bu büyük sayıları hayal etmek insanlar için çok zor, özellikle bilimle uğraşmayan insanlar matematiği hiç sevmiyorlar.

Galaksiler arasında 1 metre küpte 0.25 hidrojen atomu var. Bu sayıyı araştırdım, bazıları 1 metre küpte 1 atom var diyor. her iki sayı da birbirine yakın aslında. Yer yüzünde en iyi vakum aletlerinde elde edilen değerde 1 metreküpte 1 milyar atom. Lafın gelişi bom boş uzay deriz ya, biz daha boşluğu yeryüzünde elde edememişiz. Şimdi sayılar büyüyor, dikkat edelim.

Bir milyar ışık yılı (IY) küpte ne kadar atom var sorusunu yanıtlamak için IY'ndan metreye geçmemiz gerekiyor. Bir IY'nın metre karşılığı 10^16 metre. Bir IY küpün karşılığı (10^16)^3, bu da eşit 10^48 metre küp eder. Bunu 1 milyar (10^9) ile çarparsak, 1 milyar IY küpün 10^57 metre küp olduğunu buluruz. Yazan kişi bir yerden öğrenmiş 1 milyar IY küpte toplam 1 güneş kütlesi madde bulunurmuş. O zaman 1 metre küpte 0.25 hidrojen atomu varsa ve bir bu atomun kütlesi de 1,67∗10^(−27) kg olduğuna göre hesaplamak kolay. 0.25*1.67*10^(-27)*10^57 kg işleminin sonucu bize 1 milyar IY küpteki kütle miktarını verecek, 4.2∗1029 kg çıkar.

Bulduğumuz bu kütle değeri güneş kütlesinin yaklaşık beşte biridir ama unutmamamız gereken başka faktörler var. Bu sayıyı yaklaşık 5 ile çarpmamız gerekir, bu da evrende metre küpteki karanlık madde miktarıdır. O zaman rahatladık bir güneş kütlesini bulduk.

Bu konularda bilimciler galaksilerin belirgin bir sınırı olmadığını ama merkezden dıları doğru giderken parçacık yoğunluğunun gittikçe düştüğünü dikkate almamız gerektiğini dile getiriyorlar. Yani Andromeda galaksisinin fotoğrafına bakıp da yanılmayın, aslında en az yarıçapı kadar daha büyüktür diyorlar. Bir başka görüş de galaksiler arasında onlardan fırlatılmış yıldızlar da var tezini ileri sürüyorlar ki bunlar gözlendiler de.

Şimdi sıra geldi ev ödevine, Andromeda bize 2.5 milyon IY uzaklıkta ama bilimcilerin dikkatimizi çektiği konuya saygı göstererek biz 2 milyon IY diyelim. Bir kenarı 2 milyon IY olan küpte kaç kg kütle vardır? Ben hesabını yaptım, siz de yapın çok ilginç sonuçlar bulacaksınız. Bulamazsanız yorumlarda yazarım artık.

Galaksiler arası ortam ilgimi çekince tabii okudukça okudum, neler öğrendim neler. Mesela Lyman alfa ormanı varmış. Çok ilgimi çekti, size bir dahaki sefere onu yazacağım ve doğal olarak oradan kuazarları da anlatacağım. Sevgilerimle...