Her konferansımda bu şarkıyı söylerim ve arkasından da yalan derim, çünkü yıldızların yarısından fazlasının çift olduğunu, hatta üçlü, dörtlü ve daha fazla yıldızdan oluşmuş sistemlerden söz ederim.

Bugün size böyle bir yıldız sistemini tanıtacağım, beşli bir sistem. Bir yandan düşünebilirsiniz böyle bir sistemin herhangibir üyesinin çevresinde dolanan bir gezegende yaşasaydınız neler görecektiniz diye. Güneşlerden biri batıyor, diğeri doğuyor, her birinin gönderdiği ışık miktarı farklı acaba tamamen karanlık olan bir zamanınız olacak mı? Hayal gücünüzü geliştirin. Bu beşli sistem Büyük Ayı takımyıldızında ve bizden 250 IY uzaklıkta bulunmakta.

Bu sistem ilk kez çok ucuz kameralarla hem güney hem de kuzey yarımkürede sürekli gözlem yapan ışığı değişen veya KY gibi gök cisimlerini keşfetmek için kullanılan SuperWASP (Wide Angle Search for Planets) projesi ile keşfedilmişti. Samanyolu'nda 30 milyon kaynağın uzun süre gözlenmesi sonucu onları ışık eğrilerini elde etmişti ve bu kaynağın örten değişen bir sistem olduğunu bulmuştu. Birbirlerine çok yakın olan, hatta atmosferlerinin bir kısmı ortak olan bu tür çift yıldızlara değen çift yıldızlar deriz. Araştırmacıların ilgisini çekti çünkü sistemin yörünge dönemi 6 saatden daha azdı.

Elde dilen ışık eğrisi daha ayrıntılı incelendiğinde aynı doğrultuda yani aynı yerde ışık eğrisinde bir tutulma daha gösterdiği bulundu. Bu kez yeni bulunan sistem ayrık bir çift yıldızdı ve sistemin dönemi 31 saatten fazlaydı. Diğer bir deyişle aralarındaki uzaklık 3 milyon km yöresindeydi. Yapılan analiz sonucunda iki sistem arasındaki uzaklığın 21 milyar km olduğu da bulundu. Bu sistemlerin tayfsal gözlemleri yapıldığında ayrık çiftten 2 milyar km uzakta beşinci bir yıldız daha bulundu ama bu yıldız sistemin diğer üyeleri ile herhangi bir tutulma göstermiyordu. Araştırmacılar bu 5 yıldızın çekimsel olarak birbirlerine bağlı olduğunu yani ortak bir kütle merkezi çevresinde dolandıklarını buldular.

Sistemi oluşturan beş yıldız da güneşten küçük ve daha soğuktu. Çalışma hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz ilgili makaleye http://arxiv.org/pdf/1504.07065v1.pdf sayfasından ulaşabilirsiniz. Sevgilerimle...