Meşhur atasözümüzü böyle değiştirdiğim için özür dilerim. Bu ifadeyi sanırım Ümit Fuat hocam kullanmıştı. Biraz yanlış tabii, bugüne kadar kim gitti ki biz kaldık.

Sadece ABD ve Rusya araç gönderdi. Geçtiğimiz günlerde de Hindistan MOM (Mars orbiter Mission) adlı uzay aracını Mars yörüngesine soktu. Hindistan için neden önemliydi diye sorarsanız bu yolculuğu Japonya ve Çin denedi ama başarılı olamadı, dolayısıyla Asya kıtasında Mars’a ilk araç gönderen ülke oldu.

Mars’a ilk giden uzay aracı 1965 yılında Mariner 4’dü, o da sadece gezegene yakın geçiş yapmıştı ve tam bu sırada 21 görüntü alabilmişti. Tabii sonra uzayın derinliklerinde kayboldu.O günden bu yana NASA 15, Rusya 3 ve ESA 2 (Avrupa Uzay Ajansı) başarılı Mars uçuşu gerçekleştirdi. İşte bu ülkelerin dışında Mars’a ilk giden ülke Hindistan oldu. Aslında geçen hafta sanki Mars haftasıydı, NASA’nın son gönderdiği MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile Evolution) ve MOM 2-3 gün ara ile Mars yörüngesine oturdu ve her iki uzay aracı da çalışmaya başladı.

MAVEN Mars’ın atmosferine ne oldu da yüzeyinde su yok oldu sorusunun yanıtını arayacak. Yaklaşık 3 milyar yıl önce Nars yüzeyinde bol miktarda su olduğunun bir çok kanıtı var elimizde. Bu konuda ileri sürülen teori Mars manyetik alanını yitirince güneş rüzgarları atmosferini ve su buharını süpürdü götürdü. İşte MAVEN’de bulunan 8 bilimsel alet ile Mars’ın üst atmosferinin güneş rüzgarları ile etkileşimini inceleyerek teorinin doğru veya yanlış olduğunu ortaya koyacak.

Hintlilerin MOM sondası ise 5 tane bilimsel alet taşıyor. Bunlardan üç tanesi Mars’ın üst atmosferinin incelerken bir tanesi yüzyin sıcaklık haritasını çıkaracak. Sonuncu alet ise bir kameradır ve yüzeyin fotoğraflarını çekecek. Bu aletler 6 ay boyunca çalışacak ve verileri MAVEN’in gözlemlerine katkı sağlayacak. Aslında hintlilerin yaptığı teknolojilerinin hangi düzeye geldiğini göstermek. Yakın bir gelecekte gezegen keşiflerinde önemli bir rol oynayacak. Unutmayalım ki bundan 6 yıl önce de hintliler Chandrayan adlı bir uzay aracını Ay’a başarılı bir şekilde göndermişlerdi.

Hint bilim adamları uzay teknolojisinde her gün biraz daha ileri gidiyor, örneğin şu anda yer yörüngesinde çalışan 1100 uydudan 74 tanesi hint yapımı. Uzay araçlarını çok ucuza yapmaları da batı basınında büyük yanı uyandırdı. Örneğin MOM 69 milyon dolara mal olurken NASA’nın MAVEN’i 700 milyon dolara gitti. Bizim yaptırıp uzaya attığımız her TÜRKSAT uydusunun da MOM’un maliyetinin iki katı olduğunu yazarsam olayı daha iyi anlarız. ABD basını başka türlü ele alıyor, Holywood filmlerinin maliyeti ile karşılaştırıyorlar. Avatar 263 milyon, Mission yo Mars 124 milyon, Gravity 102 milyon dolar gibi.

Yazı yine uzadı ama bir bilgi daha vermek istiyorum. Şu anda 2 robot Mars yüzeyinde, 5 tane uzay aracı da Mars yörüngesinde olmak üzere 7 teknoloji harikası bu gezegeni çalışıyor. Bu sayıya aslında uzmanlar Rosetta ve Dawn uzay sonndalarını da ekliyorlar, birincisi şu kara patatese gitmesi için, ikincisi ise Vesta asteroidine getimek için Mars’ın yakından geçerek, onun çekim kuvvetinden yararlandılar ve görüntü gönderdiler. Bu iki uzay aracı da şu anda çalıştığına göre sayı 9 oluyor. Sevgilerimle….