Anlatacağım konuda bu durum gayet normal. Daha önce güneş etkinliği konusunda çok yazdım, belki takip etmişsinizdir. Güneş etkinliği yaklaşık 11 yılda bir tekrarlanır, yaklaşık dememdeki neden tam dönemli değil, o nedenle güneş leke çevrimi deriz.

Bazen 9-10 yıl, bazen de 12-13 yıl sürebilir. Bu etkinliğin sayısal değeri Galileo amcamdan bu yana verilir. Önceleri sadece güneş leke sayımları ile verilirken, çağımızda radyo ışıması, güneş patlama sayısı gibi çok farklı gözlemler takip edilir.

ABD’de bu işi NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration ) adlı bilim kuruluşu takip eder. Güneşin davranışı yine çağımızda çok önemli hale gelmiştir, örneğin uzay havası uydular için çok hayatidir. Genellikle bir çevrim bitmeden önce NOAA ve NASA güneş fizikçileri bir panelde buluşurlar ve bir sonraki leke çevrimini tahmin etmeye çalışırlar. 11 Haziran 1919 tarihinde yapılan panelde uzun uzun tartışmalardan sonra 24. çevrimin Nisan 2020’de sonlanacağını ve 25. çevrimin başlayacağını ileri sürdüler. 25. çevrimin de maksimumunun 2023 yılından önce ve 2026 yılında sonra olmayacağını dolayısıyla 2025 yılının Temmuz ayı yöresinde olacağını tahmin ettiler. Çevrim maksimumdayken leke sayısının da 95’den küçük, 130’dan fazla olmayacağına karar verdiler. Bu tahminler bir önceki çevrim ile neredeyse aynıydı. Avrupalı iki bilimci de 25. çevrimin olmayacağını ileri sürmüşlerdi, bende bir yazımda ondan da söz etmiştim.

İlişik şekilde son üç çevrimi görüyorsunuz. Siyah çizgiler her gün sayılan lekelerin aylık ortalamasını, mavi çizgi ile gösterilen onların ortalamasını, sağdaki kırmızı renkte görülen Gauss eğrisi de beklenen yani tahmin edilen çevrimi göstermektedir. Dikkat edeceğiniz yer ise 2020 yılından sonra gözlenen leke sayıları hiçde tahmin edilen gibi değil. Neredeyse beklenenin iki katı leke gözleniyor. Önümüzdeki aylarda ne olacağı da turuncu çizgi ile gösterilmiştir. Çok yakında 24. çevrimin maksimumunu geçecek ve daha 2025 ortalarına kadar çok zaman var.

Başlıkta bilimciler de yanılabilir dedim ama böyle bir tahmin yapmak çok zor. Çünkü elde sadece daha önce gözlenmiş leke çevrimleri var, başka bir şeyleri yok ki. Aslında yaptıkları tahminde de ileride utanmamak için hep alt ve üst sınırı vermişler, o tahmin eğrisi de onların ortalaması. Lekelerin çok sayıda ve büyük olması gökyüzü fotoğrafçılarını heyecanlandırıyor, geçenlerde 5 dünya büyüklüğünde bir güneş lekesini dostlarım Şenol Şanlı ve Uğur İkizler çekmişti. Sevgilerimle…