ABD'de QUORA adında ilginç bir sosyal paylaşım sitesi var. Ben de Linux dostlarımdan öğrenmiştim ve üyesi olmuştum bir zamanlar. Genellikle üyeler orada soru soruyorlar çoğu uzman olan kişiler de o sorulara yanıt veriyorlar. Her gün bir mesaj gelir QUORA'dan, ben de bakarım, ne sormuşlar diye.

Soruların çoğu da gökbilim ve yakın uzay çalışmaları ile ilgilidir. Bugün gelen mesajda ilginç bir soru vardı, sizinle paylaşmak istedim.

Dünya'mız ekseni çevresinde dolandığı için gün meydana geliyor, güneş çevresinde dolandığı için neden bir gün meydana gelmiyor? Bu soruyu okuyunca hemen bu Amerikalılar da hiç de zeki değil, bu ne biçim soru diye düşünebilirsiniz, benim gibi. Fakat soru çok zekice sorulduğunu biraz düşününce anlıyorsunuz. Evet Güneş çevresinde dolanınca da bir gün meydana gelmesi gerekir. Peki o gün nerede?

Bir gök cisminin dönme dönemi her zaman uzaktaki bir yıldıza göre ölçülür. Sevgili Tuncay, her yıl TÜBİTAK Gözlem Şenliğinde bunun atölye çalışmasını yaptırır. Bir gece bir yıldızı, göz merceğinin tam ortasında geçerken katılımcılara gösterir, teleskobun motoru çalışmıyordur. Kolundaki saat ile ne zaman geçtiğini saptar. Hemen takip eden gece o saatlerde bekler ve yıldız göz merceğinin ortasından geçerken zamanını saptar. İşte o zaman Dünya'mız dönmesini ne kadar zamanda tamamlamış hemen görürüz. Bir yıldıza göre dönme süresi 24 saat değil, 23sa56dk04.09 sn'dir. Buna bir yıldız günü deriz.

Aynı deneyi Güneş ile de yapabiliriz, o zaman çıkan rakam yaklaşık 24 saattir. Buna da güneş günü deriz. İkisi arasındaki fark yaklaşık 4 dakikadır, işlemi siz de yapabilirsiniz. Bunun nedeni yer, Güneş çevresinde dönerken yörüngesinde yaklaşık 1 (0.986) derecelik bir yol almasından kaynaklanır. Gelelim ilginç sorunun yanıtına. Bu 4 dakikayı 365 ile çarparsanız, aradığımız o kayıp günü buluruz. Sevgilerimle...