Mars'da kaç tane krater var en büyüğü hangisi diye merak edeniniz olmamıştır ama bilim insanları bunu merak ediyor ve nasıl oluştukları konusunda sürekli tartışıyorlar. Bu kırmızı gezegende yüz binlerce krater var, hepsini saymak olası olmadığından belirli bir değerden daha büyük olanlar sayılır. Çapı 5 km ve daha büyük olan kraterlerin sayısı 43000 tane. Bunlardan sadece 1000 tanesine meşhur bilimcilerin ve bilim kurgu yazarlarının adı verilmiştir. Hiçbir kratere yaşayan birinin adı verilmez.

Çapı 60 km'den daha küçük olanlara ise dünyamızdaki kentlerin adları uygun görülmüştür. Ülkemizden Bozkır, Çan, Haşhir, Sinop, Tarsus ve Zir adları da verilen kent adları içindedir. Bunları kim önermiştir de Uluslararsı Astronomi Derneği kabul etmiştir, araştırmak gerekir. Tarsus ve Zir hristiyanlık açısından önemlidir ama diğer kentlerin özelliği nedir, Haşhir nerededir ben bilmiyorum.

Mars yüzeyindeki bu kraterlerin çoğu, güneş sistemimizin geç yoğun bombardıman döneminde oluştuğu ileri sürülür. Bu dönem yaklaşık 3.8 ila 4.1 milyar yıl arasındadır. O dönemde gezegenlerin çevresinde bol miktarda göktaşları vardı ve bunlar daha büyük olanlar tarafından yakalandılar. Buna en güzel kanıt Ay'dan getirilen taşların incelenmesi sonucu elde edilen bilgilerdir. Bilim insanlarının bazıları bu bombardıman sürecine inanmaz ama bu model çok popülerdir.

Mars'ın güney yarımküresinde bulunan Hellas çanağı güneş sisteminde bilinen ikinci büyük kraterdir. En büyüğü Ayın güney kutbundaki Aitken çanağıdır. Fotoğrafta gördüğünüz Hellas çanağının çapı 2100 km, ve derinliği ise 9 km'dir. Çarpma sonucu çevreye dağılan materyalin merkezden uzaklığı 4000 km'ye kadar uzanır.

NASA'nın Mars keşif uydusunun son gönderdiği verilerin incelenmesi sonucu gezegenin kuzey yarımküresinde çok daha büyük bir krater olduğu sonucuna varıldı. Bu tartışmalı kraterin adı kuzey kutup çanağı veya Borealis çanağıdır ve çapı 10 500 km'dir. Mars'ın yaklaşık %40'ı. Bilim insanları bu verilerin açıklaması üzerinde henüz tartışmaktalar, tam karar verilmemiştir. Bu durumda fotoğrafta merkeze yakın gözüken Hellas çanağı da ikinciliği kaptırmış ve üçüncülüğe düşmüş olacak.

Aşağıdaki videoda gördüğünüz her kırmızı nokta bir kratere karşılık gelir. Toplam 635 000 krater sayılmıştır.
http://www.youtube.com/watch?v=AS1yTo10e_A&feature=player_embedded