Tuvalet yaşamımızda çok önemli bir yer kaplar arkadaşlar. Bu tuvalet 23 milyon dolara mal oldu.

Projenin başında Melissa McKinley adında bir kadın var. Benim de bir kadın arkadaşım var nerede böyle süslü püslü, işlemeli tuvalet görse, eğer böyle bir şey kullanırsam beni vurun der. Ben de aynı ifadeyi kullanacağım, bu 23 milyon dolarlık tuvaleti kullanırsam vurun beni, yazık değil mi onun içine yapılır mı?

Gelelim işin ciddiyetine. Uzay istasyonunda iki tuvalet var, biri rusların diğeri ABD'li astronotların. NASA bu tuvaleti rusyaya yaptırmıştı ve karşılığında anımsadığım kadar 15 milyon dolar ödemişti, zamanında yazdım bunları. Fakat bu iki tuvalet de zaman zaman bozuldu, astronotlar tamir etmek için anaları ağladı. Bazen parça gerekti uzun uzun onu beklediler. O zaman ne yaptılar diye sorarsanız istasyona giderken kullandıkları uzay araçlarındaki tuvaletlere kaldılar, hiç konforlu değildi onlarda. Bu uzay araçlarından 2-3 tanesi sürekli istasyona kenetliidirler, eğer bir tehlike olursa onlara binerek dünyaya dönecekler.

NASA en son uzay mekiklerinde tuvalet yaptılar ve yaptıkları da her zaman erkek astronotların rahatı içinmiş, şimdi bol miktarda kadın astronot var ve onlar çok rahat kullanamıyorlarmış. O nedenle projenin başında bbir kadın mühendis var. Yeni modern ve bozulmayacak, bozulursada hemen tamir edilecek şekilde yapılan bu tuvalet Eylül ayında istasyona gönderilecek ve üç sene test edilecek. Testlerden geçerlerse Ay'a iniş yapacak örneğin Orion kapsülünde ve ileride Marsa gidecek uzay araçlarında bu tuvalet yer alacak.

Bu pahalı tuvaletin bir çok özelliği var, örneğin astronotlardan çıkan idrarı belirli bir şekilde ilk arıtmasını yaparak asıl arıtma sistemine gönderiyor. Katı çıktıları üzerinde işlem yaparak paketleyip saklayabiliyor. Klozet nasıl olursa insanlar onun üzerine oturup sağlıklı bir şekilde işlerini görebilir sorusu bile araştırılmış. Çömelmek sağlıklı değilmiş, kolon kanserine veya hemoroide neden oluyormuş. Ne ben ne de siz kullanmayacaksınız, o nedenle diğer özelliklerinden söz etmenin anlamı yok ama siz yine de fotoğraftaki klozeti yakından inceleyin derim. Uzayda da en büyük sorunlardan biri astronotların rahatlarken nişan alamamasıymış. Tamam tuvalet vakum ile çalışıyor ama en küçük bir parçanın orada kalması istasyon mürettabatı için çok tehlikeli. Unutmayalım bakteriler uzayda yere göre 10 kat daha hızlı ürüyor. O nedenle temizlik çok önemli. Astronotlar uzaya gitmeden önce bu nişan almanın talimini yerde yaparlarmış. Klozetin içinde bir kamera varmış ve önündeki ekrandan poposunu nasıl yerleştireceğini görüntüden ayarlarlarmış. Ben de emekli olmadan yeni gelen öğrencilere böyle bir çalışma yapmalarını söylerdim, nedenini anlıyorsunuz sanırım.

Madem yazı çok uzadı, merak ettiğim bir şeyi size anlatayım. 1975 yılından bu yana uçağa binerim. Uçak yeni havalanır, millet tuvalete koşar. Sanki bekleme salonunda tuvalet yok, sıkışmışlar. Sonra anladım, bu bir anadolu kültürü, birileri demiş ki o kadar ilginç bir tuvaletti ki muhakkak görmelisin. O nedenle insanlara tuvalet kapısında birikiyorlar. Geçende uzay istasyonunda bir 11 astronot yaşamaya başlamıştı, onlar da tuvalet sırası beklemiş, yazık. Sevgilerimle...