1971 yılında NASA Öncü 10 (Pioneer 10) uzay aracını uzaya göndermeye hazırlanırken Carl Sagan ille de insanlıktan bir mesaj taşımasını önerdi. Yetkililerin kabul etti ve görevi ona verdiler. Meşhur Frank Drake ile kafa kafaya vererek bu haritayı hazırladılar.
Tam o yıllarda yüksek lisansımı yapıyordum, biz bir uzay aracı göndereceğiz onu uzaylılar bulacak ve haritayı okuyarak bizi bulacaklar, çok saçma gelmişti bana. Bugünde öyle düşünüyorum ama bir bilim insanı her şeyi düşünmeli tezinden hareket etiğiniz zaman Carl Sagan'a hak vermek ve benim de iyi bir gökbilimci olmadığımı ortaya koyuyor.
National Geographic web sayfasında (https://is.gd/VS6hYR) bu haritanın geçmişini yazan Frank Drake'in kızının yazısını okuyunca haritanın derinlikliklerini öğrendim ve sizin de öğrenmenizi istedim. Bana gençler sordukları zaman sadece pulsarın koordinatlarını kullanarak dünyamızın yerini gösteriyor derdim. Meğer olay daha derinmiş.
İstanbulda benim evi tarif ederken Süreyya plajı istasyonundan in, Barış Manço parkını geç diye başlarım. Samanyolunda öyle yerinde duran bir şey yok ki tüm yıldızlar Samanyolu merkezi çevresinde dolanıyorlar. Süreyya plajı istasyonu diyebileceğim hiç bir yıldız yok. Fakat Frank Drake buluyor çözümü. 1967 yılında bulunan atarcalar (pulsarlar), süpernova patlamaları sonucunda geriye kalan yoğun yıldızlar, özellikleri çok hızlı dönmeleri. Öyle günde iki kez dönen yıldız çok ama saniye 716 kez dönen atarca bir tanedir. Uzay aracı ile evrende dolaşabilen tüm uzaylılar atarcaları keşfederler tüm özelliklerini saptarlar.
Haritada her atarcayı dünyaya birleştiren çizginin boyu onun uzaklığı ile orantılıymış. Her çizginin üzerindeki bol şekilde görülen iki farklı simge ikili sayı sistemine (1 ve 0) göre o atarcanın kaç kez döndüğünü gösteriyordu. Yazıyı hazırlayan Nancy Drake uzun zaman sonra orjinal haritayı bir bir kutuda buluyor ve bu haritanın yenilenmesini atarcalar üzerine çalışan bir gökbilimciye gönderiyor ve yeni harita hazırlıyorlar.
Atarcalar zamanla dönüş hızları yavaşlar ve bu konuda çalışan gökbilimciler yavaşlamayı bir formülle gösterebiliyorlar. Dolayısıyla 2 milyon yıl sonra uzaylılar bu haritayı bulduklarında haritanın kaç yıl önce yapıldığını da anlayacaklar yani dördüncü boyutu yanında taşıyor harita. Atarcalar bulunalı dört yıl olmuş, kaç tane atarca bulunmuştu 1971 yılında bilmiyorum ama Frank drake 14 atarca kullanmış.
Bugün 2000 yöresinde atarca saptanmış ama bunların çoğu saniyede bir kez dönen yavaş atarcalar. 200 tanesine milisaniye pulsar adı veriliyor. Ne kadar hızlı dönerse o kadar gökyüzünde kalacağı aşikar, dönmezlerse onları saptayamıyoruz. O nedenle yeni haritada yer alan pulsarlar çok hızlı dönenlerden oluşuyor, öyle ki 5-10 milyar yıl sonra harita uzaylılar tarafından bulunursa dünyamızın yerini öğrenebilecekler. bana ve size saçma görünebilir ama tüm bu ayrıntıları düşünebilmelisiniz eğer bilimsel düşünce sistemine sahipseniz. Sevgilerimle...