Medyamızda yer alan bir konuydu, biliyorsunuz biz meraklıyız bir şeylerin “en” lerini bulmaya. O nedenle “en büyük” olduğuna göre bakalım içeriğinde ne varmış.

2MASS J2126-8140 kod adlı gök cismi 2009 yılında bulunmuştu. Uzayda zavallı bir şekilde dolaşan yalnız, yetim ötegezegenlere benziyordu. O bir kahverengi cüceydi, kütlesi yıldız olamayacak kadar küçük, gezegen olamayacak kadar da büyüktü. Bir araştırmacı grubu bu zavallının bir bileşeni var mı diye araştırmaya başladı. Söz konusu cüceden 6900 GB uzağında TYC9486-927-1 yıldızı aradıkları yıldızdı.

Peki nasıl karar verdiler? Önce TYC9486-927-1 yıldızı kendi ekseninde çok hızlı dönüyordu. Tayf türü M2’ydi, yani kütlesi çok küçük soğuk bir yıldızdı. Tayfına baktıklarında soğurma çizgileri çok genişti, bu iki nedenden kaynaklanabilirdi, ya yıldız ekseni çevresinde çok hızlı dönüyor veya bu yıldız yakın bir çift yıldızın bileşeniydi. Tekrar tekra tayfı alındı ve tek, hızlı dönen bir yıldız olduğu anlaşıldı.

Tayfında Lityum elementinin soğurma çizgisi vardı. Astrofizikte bu çok önemlidir. Eğer bu elemente rastlarsanız o cismin çok genç olduğunu anlarsınız. Çünkü yıldız oluştuktan 40 milyon yıl sonra lityum kalmaz. Hızlı dönmesi ve lityum elementinin sonucu olarak TYC9486-927-1 yıldızının yaşı 10-45 milyon yıl arasında olduğunu gösteriyor. Üstelik her iki yıldızın uzay hızına bakıldığında aynı doğrultuda olduğu görülüyor ve ikisi de bizden aynı uzaklıkta, yani 100 IY. O zaman bunların bir çift olduğuna karar veriliyor.

Kahverengi cücenin kütlesi onun yaşına ve sıcaklığına bağlı. Her iki parametreyi bildiğimize göre bu küçük cismin kütlesi 11.6 ila 15 Jüpiter kütlesinde olduğu anlaşılıyor. 13 Jüpiter kütlesinden büyük olanlara kahverengi cüce dediğimize göre bunun bir KRC mi yoksa bir gezegen mi olduğuna karar verilemiyor. Şekildeki okların boyu her iki cismin bin yıl sonra gökyüzünde nerede olacağını gösteriyor.

Bir gök biriminin (GB) 150 milyon km olduğunu biliyoruz, bunu 6900 ile çarparsak yaklaşık 1 trilyon km buluruz. İşte bu yüzden ona enbüyük güneş sistemi diyoruz ama aslında yıldız sistemi dememiz gerekir. Kahverengi cücenin yıldızı çevresinde bir dolanması 1 milyon yıldan fazla zaman alıyor. Bu araştırmayı anlayabilmemiz için kahverengi cücelerin bilmemiz gerektiğinden bir önceki notu yazdım. Sevgilerimle…