Bu yıl daha önce Güneşi hiç ziyaret etmemiş iki kuyrukluyıldız (KY) gökyüzünü süsleyecek. Bunlardan biri ISON ve en önemlisi de o. Neden önemli derseniz ilk tahminlere göre dolunay parlaklığında olacağı ileri sürülmekte.
Bu tür cisimlerin parlaklığını tahmin etmek gökbilimde zor olduğu için gökbilimciler bu konuda epeyi dikkatli konuşmakta, olabilir demekle yetinmekteler. KY'ların dışında herhangibir gök cisminin parlaklığını ise büyük bir doğrulukla bilinir. Nedeni yansıtma oranı ve boyutu değişmediğinden, ayrıca ışık şiddetinin uzaklıkla nasıl değiştiği bilindiğinden onların parlaklığını önceden saptayabiliriz. Ama KY'ların uzaya yansıttığı ışık miktarı onun büyüklüğü değiştiği için parlaklığını tahmin etmek zordur.
Tüm Güneş sistemine baktığımızda ISON 'un saptanmış yörüngesi.
ISON yörüngesi üzerinde Güneş'e çok yaklaşacak. Enberi noktasında uzaklığı 1.7 milyon km olacak, eğer Güneşi yer büyüklüğünde düşünürsek ISON düzinelerce yapay uydunun yörüngesi kadar uzakta olacak. Bu durumda Güneş KY'ın buzunu müthiş miktarda buharlaştıracak, dolayısıyla KY'ın o görkemli toz ve gaz kuyruğu oluşacak. İşte bu güzel görünüşü oluştuktan sonra nispeten yere çok yaklaşacak. Doğal olarak bazı şarlatanlar çıkıp yere çarpacağını söyliyebilir ama onlara aldırmayın.
Sürekli Güneşin fotoğraflarını çeken SOHO uydusu da 2013 Kasım ayının sonunda bayram yapacak çünkü onun çektiği karelerin içine ISON giriyor. Tüm dünya internetten de gündüz zamanı KY'ı böylece gözleyecek.
Bizim gibi kuzey yarımkürede yaşayanlar tam Aralık ayının sonlarında yılbaşında dolunay parlaklığında bu güzel gökcismini gözleme olanağına sahip olacağız, tabii hava açık olursa. Fakat unutmayalım ki KY'lara gökbilimcilerin pek güveni yoktur, belki Güneş onu yokeder veya tahmin edilen görkemli kuyruk oluşmayabilir. Bazı KY uzmanları böyle bir olayın uzun zamandır meydana gelmediğini ve son uygarlık çağının en görkemli gök olayı olduğunu ileri sürmekteler. Daha önce benzer bir olay 1680 yılında görülen Büyük KY ile karşılaştırmaktalar.
ISON'a göre epeyi yakın olan PANSARRS KY'ının 10 Eylül 2012 tarihinde çekilmiş fotoğrafı. Kuyruk gittikçe gelişiyor ama şu anda hala ancak teleskoplar ile gözlenebiliyor.
ISON 2013 yılının Aralık ayının sonunda görünecek ama benzer bir olay daha önce de yazdığım gibi Mart ayının sonunda gözleyebileceğimiz PANSTARRS KY'ı var. 2011 yılı Haziran ayında bulunan bu KY da iki hafta boyunca görkemli bir şekilde kendisini bize gösterecek. PANSTARRS KY'ı da Güneşe 45 milyon km yaklaşacak ve daha sonra yere 164 milyon km uzaktan geçecek. Bu parlak KY 12 Mart günü akşam ince hilal şeklindeki Ay'ın 4 derece sağında bulunacak. Genellikle KY'lara bulan kişinin adı verilir ama son zamanlarda artık amatör gökbilimciler değil daha çok sönük iken robotik teleskoplar keşfediyor. PANSARRS (PANaromic Survey Telescope And Rapid System) KY'ını bu robotik teskopta ile çalışan bir sürü gökbilimci, bilgisayar uzmanı ve teknisyen olduğundan dolayı ona onu bulan teleskobunadı verilmiştir.
9 Nisan 2013 tarihinde batı yönüne baktığınızda PANSTARRS KY'ını bu şekilde göreceksiniz. Tüm gökbilimciler o günü sabırla bekliyor.
PANSTARRS keşfedildiğinde 19. kadirden çok sönük bir gökcismiydi ve Güneşe uzaklığı o zaman 1.2 milyar km uzaktaydı. Dolayısıyla Güneşe en yakın geçeceği tarih çok zor saptanır, bu nedenle geniş bir zaman aralığı verilmişti. Bugün artık kesin tarihi biliyoruz çünkü bulunduğundan bu yana gözleniyor ve yörüngesi daha büyük bir duyarlılıkla saptandı. 9 Mart 2013 de en yakın konumda bulunacak ve Güneş ışınları ile buzları eriyecek ve buharlaşıp güzel kuyruğunu oluşunca da KY parlaklaşacak. Genel olarak KY'lar Güneşe çok daha uzaktan geçerler, o nedenle PANSTARRS'ın da çok parlak olacağı ileri sürülmektedir. Mart ayının son iki haftasında çıplak gözle görebileceğimiz PANSTARRS KY'ı Nisan ayında sadece küçük teleskoplarla görülebilecek.