Bizim kültürde mavi ay nedir dediğiniz zaman özgün adı moonlighting (Ayışığı) olan ama dilimize mavi ay diye çevrilen 1985'li yıllarda ülkemizde gösterilen, başrollerde Cybill Shepherd ve Bruce Willis'in yer aldığı meşhur dizi gelir aklımıza. Batı kültüründe ise Mavi Ay kavramı tamamen farklıdır.
Eğer bir mevsimde dört dolunay oluyorsa üçüncüsüne Mavi Ay diyorlar. Biliyorsunuz her yıl 12 dolunay evresi vardır ve yaklaşık her ayda bir kez meydana gelir. O zaman her mevsime üç dolunay düşer. Ay'ın iki dolunay evresi arasında geçen zamana gökbilimde kavuşum dönemi (synodic) denir. Bir yıl içinde belirli değerler arasında değişen bu dönemin ortalama değeri 29.53 gündür. Bu değeri 12 ile çarpıp 365'den çıkarırsak yaklaşık 11 gün kaldığını görürüz. Bu kalan günleri topladığımızda yaklaşık 2.7 (19 yılda 7 kez) yılda bir fazladan dolunay olur.
Kullandığımız takvimde aylar 30 veya 31 çekiyor. Kavuşum dönemi bundan daha küçük olduğu için yıl içinde eğer varsa 13. dolunay bu 30 ve 31 çeken aylardan birinin içine iki dolunay düşeceği açıktır. İşte o ayda meydana gelen ikinci dolunaya Mavi Ay diyorlar. Ülkemizde ilk dolunay 2 Ağustos günü saat 06:27 de, sonuncusu da 31 Ağustos saat 16:58'de meydana gelecek. Dünya üzerinde bazı bölgeler bir ayda iki dolunayı Ağustos ayında değil de Eylül ayında yaşayacak. İşin ilginç yanı gelecek sene de yani 2013 yılının Mayıs ayında da iki dolunay var, nedenini araştırmak gerekir.
1883 yılında Endonezya'da Krakatoa yanardağı lav püskürtmeye başladı. Lavlar ile birlikte bol miktarda tozu da atmosferin üst katmanlarına gönderdi. Bu tozların içinde belirli boyutta olanlar kırmızı ışığı saçıyordu ve geriye sadece kalan renkteki ışınlar geçiyordu. Dolayısıyla bulutların arkasında beyaz ışığı ile parlayan Ay yerdekilere bazen mavi, bazen de yeşil gözüküyordu.
Bu yazıda bir anlamda batı folklorik kültürdeki Mavi Ay kavramını ve onun Ağustos ayına düştüğünü verirken bazı atmosferik olaylar nedeniyle de Ay'ın farklı renklerde görünebileceğini anlatmaya çalıştım. Birincisi biraz sanal ama ikincisi gerçek. Gerçekten mavi bir Ay'ı şahsen görmek isterim.