Bugün 29 Ekim Cumhuriyet bayramı, hepimize kutlu olsun. Bayrağımız bizim için çok önemlidir çünkü gökyüzünden bazı simgeler almıştır. Fransız bir gökbilimcinin sayfasında öğrendiğim kadar yeryüzündeki 192 ülkenin 80 tanesinin bayrağı da gökyüzünden simgelerle dolu. Demek ki sadece biz türkler değil tüm insanlar gökyüzüne sevdalı. Bu sevdanın kökeninde gökyüzü sevgisi mi yoksa ilk insanların tanrıyı gökyüzünde araması mı yatıyor ben bilemem o işi sosyologlara bırakmak gerekir. Ama bir çok ülkenin bayrağında Ay'ın çeşitli evrelerde görünüşü, Güneş, takımyıldızlar hatta tüm gökyüzü bile var.

WikiPedi'ya göre Türk bayrağı ilk kez 1844 yılında Osmanlı Devleti tarafından kabul edilmiş, 1936 yılında Türk Bayrağı yasası ile şekillendirilmiş ve Türkiye'nin ulusal bayrağı olarak kabul edilmiştir. Kırmızı zemin üzerine beyaz hilal ve yıldız vardır. Burada gökbilim olarak vurgulanması gereken iki önemli konu vardır. Birincisi daha önce de değindiğim gibi yıldız, yıldız değil parlak bir gezegen ve büyük olasılıkla Venüs gezegeni. Olasılıklardan biri de Jüpiter gezegeni olabilir ama ne olursa olsun bizim için gökyüzünde görülen her cisim yıldız olarak kabul edilir. Diğer bir konu da biz yeni ay evresinden sonraki Ay'ı güneş battıktan hemen sonra görürüz ve buna Ay hilal evresinde deriz ve kısa bir süre sonra o da batar. Hilal evresindeki Ay'ın aydınlık tarafı sol tarafta değil sağ taraftadır. Bayrağımızdaki hilal ise sondördün evresinden sonra sabaha karşı güneş doğmadan önce doğu ufkunda gördüğümüz hilal evresindeki Ay'dır.

Bayrağında Ay-Yıldız olan diğer ülkeler ise Cezayir, Tunus, Pakistan, Azerbeycan, Malezya ve Moritanya\'dır. Bu ülkelerin hepsi de müslüman ülkeler olup bayraklarında aynı simgeyi kullanmalarının nedeni 23 Temmuz 610 tarihinde Hazreti Muhammed'in sabahleyin Ay-Venüs yakınlaşmasını görmesinden kaynaklanır. Dolayısıyla sabah hilalinin olması gayet doğaldır. Hilal şeklinde ki Ay müslüman inancının bir simgesidir ve dini günlerin çoğu hilal şeklinde ki Ay'ın görünmesi ile başlar. Pakistan'ın bayrağındaki hilal 45 derece yukarı bakarken Moritanya bayrağında hilal tamamen gökyüzüne dönüktür.

Üç ülkenin bayrağında hilal şeklindeki Ay ile birlikte birden fazla yıldız bulunur. Bunlar, Singapur, Özbekistan ve Türkmenistan ülkeleridir. İçlerinde sadece Türkmenistan bayrağında hilal akşam gördüğümüz ilk hilaldir, diğer tüm bayraklarda Ay son hilalin simgesidir. Bu bayraklarda dikkat ettiğimiz diğer bir olay da bir veya daha fazla yıldızın bazen hilalin çok içine yerleştirilmesdir. Hilal şeklindeki Ay'a baktığımızda parlak ince kenarının dışında kalan tüm diski de görürüz. Buna neden o tarihte yerin dolundünya evresinde olmasıdır. Hiçbir zaman yıldız veya gezegen hilalin içinde olamaz çünkü Ay bize yakındır ve yıldızlar veya gezegenler bizden çok uzaktadır. Yani Ay hep önde olduğu için yıldız veya gezegen onun diski tarafından örtülür. Örneğin Cezayir, Moritanya, Türkmenistan ve Singapur bayrakları bu gökbilim yanlışlığını yapmışlardır.

Bayrağında güneşi simgeleyen ülkelerin başında Japonya gelir, yükselen güneş beyaz bir zemin üstünde kendini gösterir. Güney Amerika ülkelerinden Arjantin ve Uruguay, Afrika'dan Malavi, Namibya, Ruanda ve Nijerya, Asya\'dan Kazakistan, Kırgızistan ve Bengaldeş ile Avrupadan Makedonya bayraklarında da Güneş ışın saçan şekli ile simgelenmiştir.

Coğrafik konumlarından dolayı ada ülkelerinin bayraklarında Güneş tasarımı farklı şekillerde yer almıştır. Örneğin Kiribati Cumhuriyetinde dalgalar üzerinde üzerinde gösterilmiştir, yani orada ya güneşin doğması ya da batması simgelenmişitr. Antigua ve Barbuda ülkesinin bayrağında ise bu kez Güneş düz bir deniz üzerinde gösterilmiştir. Filipinler\'in bayrağında ise Güneşin çevresinde üç tane yıldız vardır. Sanki bir güneş tutulmasında ortaya çıkan yıldızlar gibi.

Amerikanın 50 eyaletinin bayraklarında yıldızlar sembolik öneme sahip olsa da bazı ülkelerin bayraklarında doğrudan gökyüzü ile ilgilidir. Avustralya, Brezilya, Papua Yeni Gine, Yeni Zelanda, Samoa ve Tokelau bayraklarında sadece güney yarımküreden görülen "Güneyhaçı" takımyıldızı resmedilmiştir. Bu takımyıldızın beşinci parlak yıldızı olan epsilon Cru Yeni Zelanda ve Tokelau bayraklarında yoktur. Keyling Adalarının bayrağında ise Güneyhaçı yanında hilal şeklindeki Ay ve Güneş de ek olarak yer almaktadır.

Brezilya bayrağı ise tam bir gökbilim dersini andırır. Görünen tüm gökyüzü bayraklarında yer almıştır. Bayrağın 27 yıldızı ülkenin 26 eyaletini ve Federal Brezilya devletini temsil eder. Bu yıldızlar, Büyükköpek, Küçükköpek, Suyılanı, Karina, Sekizlik, Başak, Güneyüçgeni ve Akrep takımyıldızlarının en parlak yıldızları olup Güneyhaçı çevresinde düzenlenmiştir. Bayraktaki takımyıldızların konumu Cumhuriyetin ilan günü olan 15 Kasım 1889 tarihinde saat 20:30'da Rio de Janeiro'dan gökyüzünün tam bir görüntüsüdür. O anda Güneyhaçı takımyıldızı tam kentin meridyeninde bulunuyordu.

Tuvalu bayrağındaki yıldızlar, her ne kadar ülkenin üzerinde bulunduğu takımadaların farklı her adasının konumunu gösterse de aynı zamanda Samanyolunu simgelemektedir. Portekiz bayrağı ise tarihteki Portekizli denizcilerin yerin çevresini dolaşmalarını çağrıştırması nedeniyle gök küresini simgeler.

Bugünlerde kentlerimizin ışığa boğulması ile gökyüzündeki yıldızları kaybetmiş bulunuyoruz. Dolayısıyla dalgalanan bayraklarda kumaş üzerinde bir simge haline gelmiş fakat halkın ümidi ve ideali olan gökyüzündeki cisimleri görememiz tam bir çelişki değil midir?

Bu yazının temelini aşağıda bağlantısını verdiğim makale oluşturmaktadır:
http://lecielenquestions.over-blog.net/article-vexillologie-astronomique-65024172.html