Başlık sizin çok iyi bildiğiniz balayı değil, dikkat edin bu bal ayı. Her zaman amrikalıların güzel bir geleneği vardır, sanırım biz de yok. Her ay meydana gelen dolunaya bir isim verirler, pardon birden fazla isim verirler.

Örneğin Haziran ayında meydana gelen dolunaya çiçek ayı, çilek ayı, gül ayı ve bal ayı. Bu yıl Haziran ayında yarın (pardon bugün) saat 07:11'de Ay dolunay evresinde olacak. Peki diğer isimlerinin neden verildiğini biliyoruz da bal ayı kavramı nereden çıkmış. Olay biraz astrofiziksel olduğu için değinmemiz gerekiyor.

Haziran ayında dolunay kuzey yarımkürede oturanlar için ufka çok yakın hareket eder. Aynı Güneş'in Aralık ayında takip ettiği yoldur. Bu durumda da Ay'dan gelen ışınlar atmosfer içinde daha fazla yol katedeceğinden dolunay amber renginde gözükür. Amber kehribar rengi denilen de bal rengiymiş, bu tür renklerden hiç anlamayan ben bile öğrendim. Olay her zaman açıkladığımız güneşin doğarken ve batarken kırmızı gözükmesi ile aynıdır. Kısa dalgaboylu ışınlar atmosferde soğurulur, uzun dalgaboylu ışınlar ise saçılarak bize gelir.

Benim TÜBİTAK Bilim Teknik dergisinde 1981 yılında ilk yazdığım popüler bir yazı vardı şu anda da web sayfamda o yazı var. Ay doğarken büyük gözükmesi. Yarın dolunay ufka yakın bir yörünge çizeceğinden ona bakarken ister istemez beynimiz ufuktaki gökdelenler ile ağaçlar veya dağlarla karşılaştırır. İşte bu nedenle dolunay bize olduğundan büyük görülür. Sadece bir göz yanılsamasıdır. İşin ilginç yanı Ay yarın yere en yakın konumda bulunacak. Dolayısıyla görünen açısal boyutu her zamankinden daha büyük olacak. Bir de bunun üstüne beynimiz onu büyütecek, sizler için kaçırılmayacak bir fırsat.

Son olarak Haziran ayının 13. günü dolunay olması çok nadirmiş. En son 13 Haziran 1919 yılında meydana gelmiş ve bir sonraki 13 Haziran dolunayı ise 2098 yılında gerçekleşecekmiş. Bu tarihleri denetlemedim tam falcılara üstüne atlayacağı bir konu. Eskiden insanların çoğu Haziran ayında evlenirmiş dolayısı ile düğünden sonra çıkılan tatile balayı denmesinin nedeni de Haziran dolunayı. Evlilik ve ayın evreleri birbirine çok benzermiş, dolunayda ki evlilik de parlak ve en mutlu olanıymış. Bunları yazdım diye sakın evlenmeyin, önermiyorum gençlere. Sizlere önerim yarın akşam dolunaya yani bal ayına bakın, yazdıklarımı görecek misiniz. Sevgilerimle...